بررسی چالش های طرح پزشک خانواده از دیدگاه مدیران و پزشکان در استان خراسان شمالی، 1395

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشیار، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

3 کارشناس ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

4 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقا سلامت، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

5 استادیار، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

هدف:
برنامه پزشک خانواده که از سال 1384 در کشور به اجرا درآمده است با هدف اصلاحات نظام سلامت کشور انجام شد . مطالعه حاضر با هدف تعیین چالش های نظام پزشک خانواده روستایی از دیدگاه مدیران و پزشکان شاغل در طرح در استان خراسان شمالی در سال ۱۳۹۵ انجام‌ شد.
روش بررسی:
مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است. در این مطالعه جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای استفاده  گردید که به منظور تعیین چالش های طرح پزشک خانواده از دیدگاه مدیران و پزشکان شاغل در  ۹ حوزه برنامه­ریزی جامع، نظام بیمه درمان، جبران خدمات، ارزیابی عملکرد، امکانات و تسهیلات رفاهی، جذب و حفظ نیروی انسانی، نظام اطلاعات، فرهنگ و تامین مالی تنظیم شده است.پرسشنامه­­ها برای کلیه 65 مدیر طرح پزشک خانواده و 86 پزشک خانواده خراسان شمالی به کار گرفته شد. یافته‌های این مطالعه کمی با استفاده از آمار توصیفی و آزمونهای کای دو و من-ویتنی در سطح معنی‌داری 0/05 تحلیل شد.
یافته­ ها:
در مجموع بزرگترین چالش‌ در حوزه برنامه­ ریزی جامع (79/72±3/0) بود. همچنین بیشترین تفاوت دیدگاه در بین مدیران و پزشکان در حوزه جبران خدمات (97/11±0/0) بود.شایان ذکر است بزرگترین چالش از دیدگاه پزشکان در حوزه جبران خدمات (1/79±4/0)، بزرگترین چالش از دیدگاه مدیران در حوزه تامین مالی (73/77±3/0) تعیین گردید.
نتیجه­ گیری:
توجه به اینکه اکثر چالش های شناسایی‌شده در این مطالعه با اهمیت هستند و مدیران و پزشکان آنها را تائید کرده ­اند، بایستی با بهره­ گیری از نتایج این مطالعه و مطالعات مشابه از طریق توجه به شفافیت بیشتر در دستورالعم ل­ها و تفاهم نامه­های اجرایی سیاست، توجه به نیازهای انگیزشی و نیازهای آموزشی پزشکان خانواده، بازنگری و بهبود روشهای جمع ­آوری اطلاعات محیطی و تصمیم­ گیری مبتنی بر شواهد به رفع مسائل و چالش های سیاست پزشک خانواده پرداخت. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. Shabaninejad H, Arab M, Rashidian A, Zeraati H, et al. Quality of Working Life of Family Physicians in Mazandaran. Hakim Research J 2012; 15(2): 178- 84. [Persian]
  2. Golalizadeh E, Mosazadeh M. The impact of family physician program on time references in health centers of Mazandaran University of Medical Sciences. J of Med Council of Islamic Republic of Iran 2013; 31(1): 9-14. [Persian]
  3.  Jannati A, Maleki M, Gholizade M, Narimani M, et al. Assessing the Strengths & Weaknesses of Family Physician Program. Knowledge & Health 2010; 4(4): 39-44. [Persian]
  4. Bayati A, Ghanbari F, Maleki A, Hosseini SH, et al. The experiences of health team members regarding general interest in the family medicine programs in Arak health centers in 2012. Arak Med Univ J 2014; 17(82): 1-12. [Persian]
  5. Nejatzadegan Z, Ebrahimipour H, Hooshmand E, Tabatabaee SS, et al. Challenges in the rural family doctor system in Iran in 2013–14: a qualitative approach . Family practice 2016; 33(4): 421-5.
  6. Javanbakht M. Comparative study of the family physician in Iran and other countries and problems of family physicians. Quarterly of Medical Council Isfahan 2012; 28: 14-23.
  7.  Arab M, Shafiee M, Iree M, Safari H, et al. Surveying the Attitude of Family Physicians Working in Health Centers of Tehran University of Medical Sciences towards their Profession Using a Qualitative Approach. Journal of Hospital 2013; 12(3): 19-28. [Persian]
  8.  Ebadi Fard Azar F, Haghani H, Hashemi FS. Monitoring the National Family Doctor Plan and Referral System in Robat Karim City in 2008. Hospital J 2002; 8(5): 7-12.
  9.  Motlagh M.E, Nasrollahpour Shirvani D, Ashrafian Amiri H, Kabir M.J, et al. satisfaction of family phycisian about Effective Factors on Activation of family phycisian program in medical universities. J of Guilan Univ of Med Sci 2010; 19(76): 48- 55. [Persian]
  10. Mahdizadeh M, Vafaee Najar A, Taghipour A, Esmaeli H, et al. Burnout and parameters affecting the work environment among family doctors in Khorasan Razavi. Journal of Occupational Medicine Specialist 2014; 5(4): 42- 51. [Persian]
  11.  Golalizadeh E, Mosazadeh M, Esmaili M, N. A. The second level challenges referral Family: a qualitative study. J of Med Council of Islamic Republic of Iran 2012; 29(4): 309-21. [Persian]
  12.  Bayati A, Ghanbari F, Maleki A, Shamsi M, et al. Effective Factors on Activation of  family phycisian program from the perspective of family doctors working in the program. Qualitative study. Bimonthly of Med 2015; 22(117): 39-48. [Persian]
  13.  Babazadeh Gashti A, Jafari N, Kabir MJ, Heidari A, et al. Assessing Rural Family Physicians Performance According to Healthcare Managers, Family Physicians, and Patients in Golestan Province. J Mazandaran Univ Med Sci 2015; 25(132): 23-32. [Persian]
  14.  Ghorbani A, Shegarf nakhaie M, Dovlat abadi A, Alemi H, et al. Study of Satisfaction Rate of Family Medicine plan in insured Population of Sabzevar University Medical of sciences. Quarterly J of Sabzevar University of Med Sci 2013; 19(4): 364- 70. [Persian].
  15.  Raeisi P, Ebadi Fard Azar F, Roudbari M, HR. SK. The Impact of Family Physician Program on Mother and Child Health Indices in Rural Population Auspices of Mashhad University of Medical Sciences and Health Care Services. J of Health Administration 2011; 13(43): 27-37. [Persian]
  16.  Mehrolhassani M.H, Jafari Sirizi M, Poorhoseini S, V. YF. The Challenges of Implementing Family Physician and Rural Insurance Policies in Kerman Province, Iran: A Qualitative Study. J of Health & Development 2012; 1(3): 193-206. [Persian]
  17.  Van der Voort CT, van Kasteren G, Chege P, Dinant GJ. What challenges hamper Kenyan family physicians in pursuing their family medicine mandate? A qualitative study among family physicians and their colleagues. BMC family practice 2012; 13(32).
  18.  Hooshmand E, nejatzadegan Z, ebrahimipour H, Bakhshi M, et al. Rural family physician system in Iran: Key challenges from the perspective of managers and physicians, 2016. International of health care management 2017; Published online: 15 Nov 2017.
  19.  Swanepoel M, Mash B, Naledi T. Assessment of the impact of family physicians in the district health system of the Western Cape, South Africa. African journal of primary health care & family medicine 2014; 6(1): 1-8.
  20.  Amiri M, Raei M, Chaman R, Nasiri E. Family physician: The mutual satisfaction of physicians and health care team members. Razi J of Med Sci 2012; 18(92): 23- 30. [Persian]
  21.  Torabian S Cheraghi M.A, Azarhomayoon A. Family physician program: physicians' satisfactions in Hamadan, Iran. Payesh 2013; 12(3): 289-96. [Persian]
  22.  Atefi A, Aghamohamadi S, JamshidBeygi E, Zarabi M, et al. Factors Influencing Desertion of Family Physicians Working in Rural Areas with Deprivation Index Less than 1.4 (Prosperous) in 2010. Hakim Health Sys Res 2014; 17(1): 44-7. [Persian]
  23.  Aligol M, A. M. Assessment of private sector physicians’willingness to participate in family physician program using the diffusion of innovation model, Qom, 2012. Qom Univ Med Sci J 2014; 8(1): 27-34. [Persian]
  24. Rouhani S, M. B. Experience of Family Physicians in Rural Areas Regarding Referral System and Improving it (A qualitative study). J Mazandaran Univ Med Sci 2015; 25(131): 1-13.