طراحی، توسعه و ارزیابی نرم افزار خود مدیریتی مبتنی بر موبایل برای افراد مبتلا به HIV

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فناوری اطلاعات سلامت، دانشکده علوم پزشکی خلخال، خلخال، ایران

2 استادیار مرکز تحقیقات ایدز ایران، پژوهشکده ی کاهش رفتارهای پرخطر، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

3 استادیار گروه مدیریت اطلاعات سلامت، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

4 استادیار گروه بیماری های عفونی و گرمسیری، بیمارستان ضیائیان، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

5 استاد مرکز تحقیقات ایدز ایران، پژوهشکده ی کاهش رفتارهای پرخطر، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

6 استاد گروه مدیریت اطلاعات سلامت، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف:
بیماری ایدز یکی از مهم ترین مسائل سلامت در سطح جهانی است که نیازمند روش های نوین برای مدیریت این بیماری می باشد. امروزه، کاربرد نرم افزار های مبتنی بر موبایل برای خود مدیریتی افراد مبتلا به این بیماری یکی از جدیدترین راهکارها برای مدیریت این بیماری مطرح شده است. هدف مطالعه حاضر طراحی، توسعه و ارزیابی نرم افزار خود مدیریتی مبتنی بر موبایل برای افراد مبتلا به  (Human Immunodeficiency Virus; HIV) می باشد.
روش بررسی:
پژوهش حاضر یک مطالعه توسعه ای بود که در سال 1397 انجام گرفت. طراحی، توسعه و ارزیابی نرم افزار خود مدیریتی براساس مدل طراحی (Analysis, Design, Development, Implementation, and Evaluatio; ADDIE)  در پنج مرحله تحلیل، طراحی، توسعه، پیاده سازی و ارزیابی انجام گرفت. برای ارزیابی کاربرد پذیر بودن از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر تمام افراد مبتلا به HIV در سال 1397 بود که با مرکز تحقیقات ایدز ایران مرتبط بودند.
یافته ها:
برای طراحی پایگاه داده نرم افزار خود مدیریتی از MYSQL که یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه ای از نوع منبع باز می باشد، استفاده گردید و توسعه نرم افزار نیز بر پایه سیستم عامل اندروئید (Android Operating System; OS) انجام گرفت. نتایج ارزیابی کاربرد پذیری نرم افزار خود مدیریتی از دیدگاه کاربران نشان داد که «امنیت و قابل اعتماد بودن» و «تاثیرات انگیزشی و آموزشی» این نرم افزار در حد «خوب» ارزیابی گردید. یافته ها نشان داد که یک رابطه مثبت و معنی داری بین میزان تحصیلات بیماران با نگرش آن ها نسبت به کاربرد پذیری سامانه خود مدیریتی وجود دارد (0/04=p).  
نتیجه گیری:
نرم افزار خود مدیریتی مبتنی بر موبایل طراحی شده می تواند از طریق ارائه اطلاعات آموزشی، یادآوری مصرف دارو، تسهیل ارتباط با ارائه دهندگان و افزایش انگیزه افراد مبتلا به HIV، موجب پایبندی این افراد به درمان شده و کیفیت زندگی آن ها را ارتقاء دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. Global information and education on HIV and AIDS. Global HIV and AIDS Statistics. 2017. Available at: https://www.avert.org/global-hiv-and-aids-statistics February 24, 2018.
  2. Razavi P, Hajifathalian K, Saeidi B, Esmaeeli Djavid G, et al. Quality of life among persons with HIV/AIDS in Iran: internal reliability and validity of an international instrument and associated factors. AIDS research and treatment 2012; 2012: 1-6. doi: 10.1155/2012/849406
  3. Baesi K, Hosseini SY, Teimoori  A, Gholami M. Diversity and Global Epidemiology of HIV. In: Current Studies in HIV Research; SeyedAlinaghi, S.A., Ed.; Bentham Science: UAE, 2016; 2:3-10. 
  4. Russell S, Martin F, Zalwango F, Namukwaya S, et al. Finding meaning: HIV self-management and wellbeing among people taking antiretroviral therapy in Uganda. PloS one 2016; 11(1): 1-16.
  5. Cooper V, Clatworthy J, Whetham J, EmERGE Consortium. mHealth Interventions To Support Self-Management In HIV: A Systematic Review. The open AIDS journal 2017; 11: 119-132.
  6. Hayakawa M, Uchimura Y, Omae K, Waki K, et al. A smartphone-based medication self-management system with real-time medication monitoring. Applied clinical informatics 2013; 4(01): 37-52.
  7. Millard T, Elliott J, Girdler S. Self-management education programs for people living with HIV/AIDS: a systematic review. AIDS patient care and STDs 2013; 27(2): 103-13.
  8. Stewart NM. Self-management programs for people with HIV. HIV Australia 2010; 8(1): 1-6.
  9. Niakan S, Mehraeen E, Noori T, Gozali E. Web and Mobile Based HIV Prevention and Intervention Programs Pros and Cons – A Review. Studies in Health Technology and Informmatics 2017; 236: 319-327.
  10. Khumsaen N, Stephenson R. Adaptation of the HIV/AIDS Self-Management Education Program for Men Who Have Sex with Men in Thailand: An Application of the ADAPT-ITT Framework. AIDS Education and Prevention 2017; 29(5): 401-17.
  11. Webel AR, Moore SM, Hanson JE, Salata RA. The rationale, design, and initial efficacy of System CHANGE™-HIV: A systems-based intervention to improve physical activity in people living with HIV. Journal of AIDS & clinical research 2013; 4(3): 1-17.
  12. Parmanto B, Pramana G, Daihua XY, Fairman AD, et al. Development of mHealth system for supporting self-management and remote consultation of skincare. BMC medical informatics and decision making 2015; 15(114): 1-8.
  13. Mavhemwa PM, Muzurura O. Evaluating the effectiveness of m-health based Diabetes Self-Management and community based networking  2013; 1(1): 1-7.
  14. Mehraeen E, Safdari R, Mohraz M, Mohammadzadeh N, et al.  Data requirements and technical capabilities of mobile-based self-management system for people living with human immunodeficiency virus. Journal of Paramedical Science and Rehabilitation 2018; 7(3): 68-77.
  15. Mbuagbaw L, Mursleen S, Lytvyn L, Smieja M, et al.  Mobile phone text messaging interventions for HIV and other chronic diseases: an overview of systematic reviews and framework for evidence transfer. BMC health services research  2015; 15(33): 1-6.
  16. Ramanathan N, Swendeman D, Comulada WS, Estrin D, et al. Identifying preferences for mobile health applications for self-monitoring and self-management: Focus group findings from HIV-positive persons and young mothers. International journal of medical informatics 2013; 82(4): 1-15.
  17. Nematollahi M, Khalesi N, Moghaddasi H. A Comparative Study of Management Information System for HIV/AIDS in selected countries. Journal of Payesh 2012; 11(4): 425-433.
  18. Copeland T. Self-managing HIV/AIDS: cultural competence and health among women in Nairobi, Kenya. Anthropology & medicine 2018; 25(2): 176-190.
  19. Côté J, Godin G, Ramirez-Garcia P, Rouleau G, et al. Virtual intervention to support self-management of antiretroviral therapy among people living with HIV. Journal of Medical Internet research  2015; 17(1): e6.
  20. Mehraeen E, Safdari R, Seyed Alinaghi SA, Mohammadzadeh N, et al. Common elements and features of a mobile-based selfmanagement system for people living with HIV. Electronic physician 2018; 10(4): 6655-6662.
  21. Omar K, Rapp B, Gómez JM. Heuristic Evaluation Checklist for mobile ERP. Available at: https://www.unioldenburg.de/fileadmin/user_upload/informatik/ag/vlba/donload/Omar/checklist-v1-0.pdf.  February 24, 2018. 
  22. De Lima Salgado A, Freire AP. Heuristic evaluation of mobile usability: A mapping study. InInternational Conference on Human-Computer Interaction 2014 Jun 22; (178-188). Springer, Cham.
  23. Yáñez Gómez R, Cascado Caballero D, Sevillano JL. Heuristic evaluation on mobile interfaces: A new checklist. The Scientific World Journal 2014 (2014). ID: 434326.
  24. Kuparinen L, Silvennoinen J, Isomäki H. Introducing usability heuristics for mobile map applications. InProceedings of the 26th International Cartographic Conference, August 25 30, 2013, Dresden, Germany, ISBN 978-1-907075-06-3 2013. International Cartographic Association.
  25. Jeon JH, Kim K. Development of Mobile App for Self-Management Performance of Patients with CHB. Advanced Science and Technology Letters 2016; 129: 229-233.
  26. L'Engle KL, Green K, Succop SM, Laar A, et al. Scaled-Up Mobile Phone Intervention for HIV Care and Treatment: Protocol for a Facility Randomized Controlled Trial. JMIR research protocols 2015; 4(1): 1-8.
  27. Andersen P, Lindgaard A, Prgomet M, Creswick N, et al. Is selection of hardware device related to clinical task? A multi-method study of mobile and fixed computer use by doctors and nurses on hospital wards. J Med Internet Res 2009; 11(3): 1-9.
  28. Swendeman D, Ramanathan N, Baetscher L, Medich M, et al. Smartphone self-monitoring to support self-management among people living with HIV: Perceived benefits and theory of change from a mixed-methods, randomized pilot study. Journal of acquired immune deficiency syndromes (1999)  2015; 69(01): 1-25.
  29. Westergaard RP, Genz A, Panico K, Surkan PJ, Keruly J, Hutton HE, Chang LW, Kirk GD. Acceptability of a mobile health intervention to enhance HIV care coordination for patients with substance use disorders. Addiction science & clinical practice 2017; 12(11): 1-9.
  30. Nhavoto JA, Grönlund Å, Klein GO. Mobile health treatment support intervention for HIV and tuberculosis in Mozambique: Perspectives of patients and healthcare workers. PloS one 2017; 12(4): 1-13.
  31. Perera AI, Thomas MG, Moore JO, Faasse K, et al.  Effect of a smartphone application incorporating personalized health-related imagery on adherence to antiretroviral therapy: a randomized clinical trial. AIDS patient care and STDs 2014; 28(11): 579-586.
  32. Schnall R, Bakken S, Rojas M, Travers J, et al. mHealth technology as a persuasive tool for treatment, care and management of persons living with HIV. AIDS and Behavior 2015; 19(2): 81-89.
  33. Mehraeen E, Safdari R, Mohammadzadeh N, Sseyedalinaghi S, et al. Mobile-Based Applications and Functionalities for Self-Management of People Living with HIV. Studies in health technology and informatics 2018;  248: 172-179.
  34. Mehraeen E, Safdari R, Mohraz M, Mohammadzadeh N, et al.  Identifying requirements of mobile-based self-management system for people living with HIV. Health Information Management Journal 2018; 15(1): 59-67.

فصلنامه علمی- پژوهشی علوم پیراپزشکی وتوانبخشی
دوره 8، شماره 2
تیر 1398
صفحه 47-58

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار