زبان‌پریشی قشری: اختلالات و الگوی بازگشت/بهبود زبانی در بیماران دوزبانه ترکی-فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان ‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف:
امروزه،بررسی و شناسایی دو پدیده­ شگفت ­انگیز، یعنی مغز و زبان، یکی از پیچیده ­ترین مسایل علمی به شمار می ­رود. در مسیر شناسایی بیشتر و دقیق­تر پیوند مغز و زبان، عصب ­شناسان زبان انواع اختلالات زبانی ناشی از صدمات گوناگون مغزی، همانند زبان­پریشی (آفازی)، را بررسی می ­نمایند. در این مقاله، اختلالات زبانی، نوع زبان­پریشی و الگوی بازگشت زبانی دو بیمار زبان­ پریش دوزبانه ترکی آذربایجانی-فارسی با آسیب قشری مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است.
روش بررسی:
مطالعه حاضر یک تحقیق توصیفی از نوع بررسی موردی بود. جامعه­­ آماری این پژوهش را افراد زبان­پریش دوزبانه ترکی آذربایجانی-فارسی استان زنجان با آسیب قشری مغز تشکیل می ‌دادند. از بین20 بیمار زبان­پریش دوزبانه که حاضر به مشارکت در این مطالعه بودند، 2 بیمار دوزبانه با آسیب قشری مغز با توجه به شاخص­ های شناختی، زبانی و آسیب ­شناختی برای مطالعه انتخاب شدند. برای ارزیابی رفتار زبانی آزمودنی ­ها در هر دو زبان، از آزمون زبان‌‌پریشی دوزبانه (Bilingual Aphasia Test; BAT)استفاده شد‌‌.
یافته ­ها:
در تحلیل داده­ های حاصل از آزمون­ های زبان­ پریشی دوزبانه مشخص شد که زبان مادری (ترکی آذربایجانی) بیمار اول نسبت به زبان دوم او (زبان فارسی) کمتر آسیب دیده است. این بیمار در درک زبان فارسی نسبت به تولید آن مشکلات بیشتری دارد. تحلیل داده­ های حاصل از اجرای آزمون­ ها روی بیمار دوم نیز نشان داد که زبان مادری او (ترکی آذربایجانی) نسبت به زبان دوم او (زبان فارسی) آسیب کمتری دیده است. همچنین، وی در زبان ترکی آذربایجانی، همانند زبان فارسی در بخش درک این زبان نسبت به بخش تولید آن عملکرد ضعیف ­تری از خود نشان داد. این یافته­ ها نشان می ­دهند که نشانه ‌ها و نوع زبان­پریشی این بیماران در زبان اول (ترکی آذربایجانی) و زبان دوم (فارسی) یکسان بوده است. به­ طور کلی، تحلیل داده ­ها نشان داد که بیمار دوم در هر دو زبان نسبت به بیمار اول عملکرد زبانی بهتری داشته است.
 
نتیجه ­گیری:
بر اساس یافته­ های این پژوهش، نوع زبان­ پریشی هر دو بیمار در زبان اول (ترکی آذربایجانی) و دوم (زبان فارسی) ورنیکه تشخیص داده شد. علاوه ­بر این، الگوی بازگشت زبانی هر دو بیمار با ویژگی ­های الگوی موازی مطابقت داشت. در نهایت، به نظر می­ رسد که بر اساس نوع زبان­پریشی و ناحیه­ آسیب­ دیده در مغز آزمودنی­ های این پژوهش، وجود آسیب در بخش قشری مغز؛ یعنی، لوب­ آهیانه ­ای-گیجگاهی چپ (بیمار اول) و لوب ­های پیشانی و آهیانه­ای چپ (بیمار دوم)، منجر به بروز علائم تقریباً یکسان و یک نوع زبان­پریشی (ورنیکه) در زبان اول و دوم، البته با درجات مختلف، شده است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. Nilipoor, R. Linguistics and Linguistic Pathology. Iran: Hermes Publication, 2011: 9-11. [Persian]
  2. Spreen, O., Anthony H. R. Assessment of aphasia. USA: Oxford University Press, 2003: 119-140.
  3. Ansaldo, A. I., Marcotte, K., Scherer, L., Raboyeau, G. Language therapy and bilingual aphasia: Clinical implications of psycholinguistic and neuroimaging research. Journal of Neurolinguistics 2008; 21(6): 534-557.
  4. Azarpazhooh M., Jahangiri N., Ghaleh M. Subcortical organization of languages in bilingual brain. Journal of Neurolinguistic 2010; 23(6): 531-539.
  5. Kim, K. H., Relkin, N.R., Lee, K.-M., Hirsch, J. Distinct cortical areas associated with native and second languages. Nature 1997; 388(6638): 171–174.
  6. Hernandez, A., Dapretto, M., Mazziotta,J.,  Bookheimer  S.  Language Switching and Language Representation in Spanish-English Bilinguals: An fMRI Study. Neuro Image 2001; 14(2): 510–520.
  7. Paradis M, Libben, G. The assessment of bilingual aphasia. Hillsdale, NJ: Erlbaum 1987: 18-43.
  8. Paradis M. A neurolinguistic theory of bilingualism. The Netherlands: John Benjamins Publishing Company; 2004: 63-85.
  9. Paradis, M. Pragmatics in neurogenic communication disorders. Oxford, UK: Pergamon Press 1998: 80-98.
  10. Paradis, M. Declarative and procedural determinants of second languages. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company 2009: 9-32.
  11. Watamori, T. S., Sasanuma, S. The recovery processes of two English-Japanese bilingual aphasics. Brain and Language 1978; 6 (2): 127-140.
  12. Ku, A., Lachmann, E. A., Nagler, W. Selective language aphasia from herpes simplex encephalitis. Pediatric Neurology 1996; (15): 169-171.
  13. Vajramani, G. V., Akrawi, H., McCarthy, R. A., Gray, W. P. Bilingual aphasia due to spontaneous acute subdural haematoma from a ruptured intracranial infectious aneurysm. Clinical Neurology and Neurosurgery 2008; 110 (8): 823-827.
  14. Tafarroji Y. M. The Breakdown of Functional Categories in Kurdish-Persian Aphasics. [PhD. Dissertation]. Tehran: Allameh Tabataba’i university, 2010. [Persian]
  15. Sarmadi, Z., Bazargan, A., Hejazi, E. Raveshhaye tahqiq dar olume raftari. Tehran: Agah publication, 2001; 80-91. [Persian]
  16. Paradis, M., Faslebahar, J., Dehgan, Y., Nilipour, R. Bilingual Aphasia Test. Available from: https://www. mcgill.ca/ linguistics/ files/ linguistics/ azari_bat.pdf. accessed July 1, 2018. [Azari Turkish]
  17. Paradis, M., Paribakht, T., Nilipour, R. Bilingual Aphasia Test. Available from: https:// www.mcgill.ca/ linguistics/ files/linguistics/farsi_bat.pdf. accessed July 1, 2018. [Persian]

فصلنامه علمی- پژوهشی علوم پیراپزشکی وتوانبخشی
دوره 8، شماره 2
تیر 1398
صفحه 59-68

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار