مقایسۀ شاخص ‌های رشد زبانی و آگاهی واژگانی کودکان دو‌زبانه (آذری- فارسی) کم‌شنوا با همتایان طبیعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان شناسی همگانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران، تهران، ایران

2 استادیار گروه زبان شناسی همگانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران، تهران، ایران

3 استادیار گروه آمار، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

هدف:
با توجه به تاثیر دوزبانگی و کاشت حلزون بر رشد زبان و مهارت­ های فرازبانی، بررسی این مهارت­ ها در کودکان دوزبانه در زبان­ های مختلف و مقایسه آن در کودکان دوزبانه­ی طبیعی و کم­ شنوای کاشت حلزون می­تواند منجر به شناخت بیشتر ما از رشد زبان در کودکان و عوامل دخیل در آن شود. هدف پژوهش حاضر، مطالعه مقایسه ­ا­ی میانگین طول گفته و غنای واژگانی با آگاهی واژگانی (جنبه محتوایی و ساختاری) از خرده آزمون مهارت فرا­زبانی میان کودکان دوزبانه­ی طبیعی و کم­ شنوای کاشت حلزون پایه اول ابتدایی در دوزبانه های آذری - فارسی است.
روش بررسی:
برای انجام این پژوهش 6 کودک دوزبانه­ی اول ابتدایی کم ­­شنوای کاشت حلزون از بین مدارس استثنایی شهر زنجان در سال تحصیلی 98-97 به صورت نمونه­ گیری از میان نمونه­ های در دسترس و 6 کودک همتای سنی طبیعی بر اساس شاخص ­­های جنسیت، سن، مشابهت شرایط اجتماعی- اقتصادی انتخاب و  در میانگین طول گفته و غنای واژگانی با مهارت فرازبانی با هم مقایسه شدند. برای بررسی میانگین طول گفته و غنای واژگانی از تحلیل نمونه ­ی گفتار پیوسته و برای بررسی مهارت­ های فرازبانی از آزمون ­های آگاهی واژگانی (شامل بررسی محتوایی و ساختاری تعریف واژه)  استفاده شد. 
یافته­­ ها:
بررسی و تحلیل داده­ ها نشان داد که در زبان آذری میانگین رشد طول گفته و غنای واژگانی کودکان پایه اول ابتدایی دوزبانه­ی آذری- فارسی کم ­شنوای دارای کاشت حلزون دچار تاخیر است (0/05>p). اما در زبان فارسی از شاخص­­ های رشد زبانی فقط میانگین طول گفته تاخیر دارد (0/05>p) و در هیچ کدام از جنبه ‌های محتوایی و ساختاری مهارت تعریف واژگانی کودکان کم ‌شنوای دارای کاشت حلزون تفاوت معناداری مشاهده نشد (0/05<p). پایین بودن سطح توانایی فرازبانی آزمودنی ­ها در آزمون­ های فرازبانی زبان آذری را می­توان ناشی از آموزش رسمی زبان فارسی در مدارس دانست.
نتیجه ­گیری:
مطابق با نتایج حاصل از این تحقیق، میانگین امتیازات آزمون گفتار پیوسته نشان داد که عملکرد کودکان دوزبانه­ی پایه اول ابتدایی طبیعی در بخش غنای واژگانی و میانگین طول گفتار زبان فارسی از کودکان دوزبانه­ی دارای کاشت حلزون بهتر است.

کلیدواژه‌ها


  1. Jessner U. A DST model of multilingualism and the role of metalinguistic awareness. The Modern Language Journal 2008; 92(2): 270-283.
  2. Soleymani Z, Mahmoodabadi N, Nouri M.  Language skills and phonological awareness in children with cochlear implants and normal hearing. International journal of Pediatric Otorhinolaryngology 2016; 83(2): 16-21. [Persian]
  3. McGuinness D. Language development and learning to read. Cambridge: the MIT Press 2005; 16 (9): 80-102.
  4. Volpato F. The acquisition of relative clauses and phi-features: Evidence from hearing and hearing impaired populations. Doctoral Thesis, Universita Ca Foscari Venezia 2009; 34 (6): 231-249.
  5. Cummins J. Bilingualism and the development of metalinguistic awareness. Journal of Cross-cultural Psychology 1978; 9 (2): 131-149.
  6. Schorr AE, Roth FP, Fox NA. A comparison of the speech and language skills of children with cochlear implants and children with normal hearing. Communication Disorders Quarterly 2008; 29(4): 195-210.
  7. Lederberg AR, Schick B, Spencer PE. Language and literacy development of deaf and hard-of- hearing children: Success and challenges. Educationa Psychology and Special Education, Georgia State University 2012; 49(1): 15-30.
  8. De Villiers PA. Assessing English syntax in hearing-impaired children: Elicited production in pragmatically- motivated situations. Journal of the Academy of Rehabilitative Audiology 1988; 21(2): 41-71.
  9. Cromdal, J. Childhood bilingualism and metalinguistic skills: Analysis and control in young Swedish-English bilinguals. Applied Psycholinguistics 1999; 20(6): 1-20.
  10. Smith CL, Tager-Flusberg H. Metalinguistic awareness and language development. Journal of Experimental Child Psychology 1984; 34(3): 449-468.
  11. Moller MP. Early intervention and language development in children who are deaf and hard of hearing. Pediatrics 2000; 106(3): 28-35.
  12. Hayes H, Geers AE, Treiman R, Moog JS. Receptive vocabulary development in deaf children with cochlear implants. Achievement in an intensive auditory-oral educational setting 1998; 30(1):128-35.
  13. Mayne AM, Yoshinaga-Itano C, Sedey AL, Carey A. Expressive vocabulary development of infants and toddlers who are deaf or hard of hearing. The Volta Review 1998; 100(5): 1-28.
  14. Kirk KI, Miyamoto R, Ying EA, Perdew AE, et al. Cochlear implantation in young children: Effects of age at implantation and communication mode. Otolaryngology- Head and Neck Surgery 2000; 102(4): 127-144.
  15. Svirsky MA, Teoh SW, Neuburger H. Development of language and speech perception in congenitally, profoundly deaf children as a function of age at cochlear implantation. Department of Otolaryngology-HNS, Indiana University School of Medicine 2004; 9(4): 224-233.
  16. Yim D. Spanish and English language performance in bilingual children with cochlear implants. Otology and Neurotology 2011; 33(3): 20-25.
  17. Barac R, Bialystok E. Bilingual effects on cognitive and linguistic development: Role of language, cultural background, and education. Child Development 2012; 83(2): 413-422.
  18. Bialystok E, Craik F. Cognitive and linguistic processing in the bilingual mind. Current Directions in Psychological Science 2010; 19(1): 19-23.
  19. Thomas E, El-Kashlan H, Zwolan T. Children with cochlear implants who live in monolingual and bilingual homes. Otology and Neurology, 2008; 29(2): 230-234.