تاثیر عملکرد بینایی در افراد کم بینا بر خودکارآمدی عمومی، افسردگی و کیفیت زندگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای تخصصی بینایی سنجی، دانشکده علوم پیراپزشکی و توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

3 استادیار گروه بینایی سنجی، دانشکده علوم پیراپزشکی و توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

4 کارشناسی ارشد روانشناسی شخصیت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران

5 استادیار گروه مشاوره، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

هدف:
هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر کم‌بینایی بر کیفیت زندگی، خودکارآمدی عمومی و افسردگی در افراد کم‌بینا بین سنین ۱۳ تا ۶۲ سال بود.
روش‌ بررسی:
این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر اجرا علی- مقایسه‌ای بود. نمونه مورد مطالعه ۱۰۶ نفر از افراد کم بینا و بینایی نرمال بودند که به روش هدفمند به دو گروه ( ۵۳ فرد کم ‌بینا و ۵۳ فرد با بینایی نرمال)  تقسیم ‌بندی شدند. افراد کم بینا شامل 18 زن و 35 مرد و افراد با بینایی نرمال شامل 32 زن و 21 مرد بودند. دید افراد بینا و کم‌بینا با استفاده از چارت اسنلن E توسط معاینه‌کننده اندازه‌گیری شد. جهت جمع‌آوری داده‌ ها از پرسشنامه­ های استاندارد افسردگی بک (Beck) (1996)، پرسشنامه خودکارآمدی Sherer و همکاران (۱۹۸۲) و پرسشنامه کیفیت زندگی مربوط به بینایی (VFQ-25) استفاده شد. روایی به روش روایی محتوایی و پایایی بر اساس ضرایب آلفای کرونباخ  (Cronbach's Alpha) برای هر یک از پرسشنامه‌ ها محاسبه و مورد تایید قرار گرفت. داده ­ها با استفاده از آزمون تی دو نمونه مستقل، آزمون من- ویتنی، آزمون‌ کای-دو، آزمون دقیق فیشر و تحلیل رگرسیون چندمتغیره با نرم‌افزار SPSS 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها:
نتایج نشان داد که افراد کم بینا بر اساس خودکارآمدی عمومی، عملکرد بینایی ضعیف‌تری نسبت به افراد با بینایی نرمال برخوردارند، اما این اختلاف از لحاظ آماری، معنادار نیست (p>0.05). بر اساس نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون، جنسیت یکی از عوامل موثر بر کاهش خودکارآمدی عمومی بر عملکرد بینایی افراد کم بینا بود (P =0.02). افسردگی در گروه افراد کم بینا بیشتر از گروه افراد با بینایی نرمال گزارش شد اما این اختلاف از لحاظ آماری، معنادار نبود (p>0.05). با استفاده از نتایج آزمون مشخص شد عملکرد بینایی بر اساس کیفیت زندگی در افراد کم بینا کمتر از عملکرد بینایی در افراد با بینایی نرمال است و  بین کیفیت زندگی در دو گروه افراد کم بینا و بینایی نرمال اختلاف معنی­ دار وجود دارد (p=0.001).
نتیجه‌گیری:
نتایج این مطالعه نشان داد که کم‌بینایی عاملی تاثیر‌گذار در عملکرد بینایی بشمار می‌رود؛ بر اساس یافته‌های این مطالعه، کیفیت زندگی عامل موثر بر عملکرد بینایی افراد کم بینا به شمار می آید. لذا لزوم توجه بیشتر بر مولفه‌های روانشناختی افراد دارای اختلالات بینایی آشکار می شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Crossland MD, Culhan LE. Psychological aspects of visual impairment. Optometry In Practice 2000; 1: 21-26.
  2. Kleinschmidt JJ, Older adults' perspectives on their successful adjustment to vision loss, Journal of Visual Impairment and Blindness 1999; 93: 69-81.
  3. Rahi JS, Cable N, British childhood visual impairment study group. Severe visual impairment and blindness in children in the U.K. Lancet 2003; 362: 1359-1365.
  4. Bittner AK, Yoshinaga PD, Wykstra SL, Li T. Telerehabilitation for people with low vision. Cochrane Database Syst Rev 2020; 2(2): Cd011019.
  5. Kempen GI, Ballemans J, Ranchor AV, van Rens GH, Zijlstra GA. The impact of low vision on activities of daily living, symptoms of depression, feelings of anxiety and social support in community-living older adults seeking vision rehabilitation services. Qual Life Res 2012; 21(8): 1405-1411.
  6. Nollett CL, Bray N, Bunce C, Casten RJ, et al. High prevalence of untreated depression in patients accessing low-vision services. Ophthalmology 2016; 123(2): 440-441.
  7. Purang A, Yazdi A. Self-efficacy beliefs and examination anxiety in student of university of south khorasan. Med J Gonabad Univ 2009; 5(3). (Persian)
  8. Azizli N, Atkinson BE, Baughman HM, Giammarco EA.   Relationships   between   general  self-efficacy, planning for the future, and life satisfaction. Personality and Individual Differences. 2015; 82, 58-60.‏
  9. Bhupinder S, Rakhi U. Self-efficacy and well-being of adolescents. JIAAP 2009; 35(2): 227-232.
  10. Tamadoni M, Hatami M, Hashemi Razini H. General self-efficacy, academic procrastination and  academic achievement in university students, Educational Psychology, 2010; 6(17): 65-88. [Persian]
  11. Saeed H, Saleem A. Association between depression score and visual acuity in low vision patients. Ophthalmology Pakistan 2017; 7(02): 7-10.‏
  12. Ashori M, Shojai S, Fatahian F. Comparative study of depression, anxiety and stress between blind and normal individuals, Empowering Exceptional Children 2018; 8(4): 71-80. [Persian]
  13. Brunes A, Heir T. Visual impairment and depression: Age-specific prevalence, associations with vision loss, and relation to life satisfaction. World J Psychiatry 2020; 10(6): 139-149.‏‏
  14. Tavasoli Zanjani Z, Mohammadi F, Motalebi SA. Alipour Heydari M. Quality of life among elderly with visual impairment referring to booali sina hospital, qazvin. Nursing and Midwifery Journal 2017; 15(5): 376-385. [Persian]
  15. Robinson  B,  Lieberman  L. Effect  of  visual  imperment, gender, and on self-determination. Journal of  Visual   Impairment & Blindness 2004; 98; 351-366.
  16. Raskauskas J, Rubiano S, Offen I, Wayland AK. Do social self-efficacy and self-esteem moderate the relationship between peer victimization and academic performance?. Social Psychology of Education2015; 18(2): 297-314.‏
  17. Besharat S. Comparision of self- confidence, self- efficacy and socialrelations of people with visual impairment and normal people of jahrom city [Thesis]. Islamic Azad University: Marvdasht Branch; 2021.
  18. Hinds A, Sinclair, Park J, Suttie A, et al. Impact of an interdiseiplinary low vision service on the quality of life patients. Br J Ophthal 2005; 87(11): 933-934.‏
  19. Choi HG, Lee MJ, Lee SM. Visual impairment and risk of depression: A longitudinal follow-up study using a national sample cohort. Sci Rep 2018; 8(1): 1-8.‏
  20. Gyawali R, Paudel N, Adhikari P. Quality of life in nepalese patients with low vision and the impact of low vision services. Journal of Optometry 2012; 5(4): 188-195.‏
  21. Lange R, Kumagai A, Weiss S, Zaffke KB, et al. Vision-related quality of life in adults with severe peripheral vision loss: a qualitative interview study. J Patient-Rep Outcomes 2021; 5(1):7.‏
  22. Nayeni M, Dang A, Mao AJ, Malvankar-Mehta MS. Quality of life of low vision patients: A systematic review and meta-analysis. Can J Ophthalmol 2021; 56(3): 151-157.‏
  23. Renaud J, Bédard E. Depression in the elderly with visual impairment and its association with quality of life. Clin Interv Aging 2013; 8: 931-943.‏
  24. Anil K, Garip G. Coping strategies, vision-related quality of life, and emotional health in managing retinitis pigmentosa: A survey study. BMC Ophthalmology 2018; 18(1): 21.
فصلنامه علمی- پژوهشی علوم پیراپزشکی وتوانبخشی
دوره 13، شماره 4
دی 1403
صفحه 7-16

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار