اثربخشی بازی‌های زبان‌شناختی بر بهبود زبان بیانی و دریافتی کودکان آسیب دیده شنوایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استادیار گروه علوم‌تربیتی، دانشکده علوم‌تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 دانشیار گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 دانشجوی دکترای زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

هدف:
نقص شنوایی یکی از مهمترین دلایل تأخیر زبانی در کودکان است که جنبه های مختلف تولید و درک زبان  را تحت الشعاع قرار می‌ دهد. رشد و ارتقای سطح مهارت‌های زبان بیانی و زبان دریافتی در کودکان کم‌ شنوا مستلزم به کارگیری  برنامه‌ های آموزشی و توانبخشی مناسب است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر بازی‌های زبان شناختی بر رشد این مهارت‌ها در کودکان کم شنوای پیش دبستانی انجام شده است.
روش بررسی:
روش بررسی در این پژوهش، مطالعه مداخله‌ ای از نوع شبه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه شاهد است. مشارکت کنندگان 10 کودک کم شنوای سمعکی با دامنه هوشی طبیعی بودند که به شیوه در دسترس انتخاب و در دو گروه تقسیم‌بندی شدند (5 کودک در هر گروه)، برنامه بازی‌های زبانشناختی برای گروه آزمایش ارایه شد و میزان مهارت‌های زبان دریافتی و مهارت‌های زبان بیانی تمامی کودکان در پیش و پس از مداخله با استفاده از آزمون رشد زبان- ویراست سوم ارزیابی شد.
یافته ‌ها:
با مقایسه میانگین مهارت‌های زبان بیانی و زبان دریافتی در گروه آزمایش و شاهد از طریق آزمون U مان- ویتنی مشخص شد تفاوت میانگین گروهی که بازی‌های زبان شناختی را دریافت نموده‌اند در مهارتهای زبان بیانی (0/009=p)، و در مهارتهای زبان دریافتی (0/009=p)، به لحاظ آماری معنادار است. بدین معنی که آموزش بازی‌های زبان شناختی  بر بهبود این مهارت‌های زبانی در کودکان کم‌شنوا مقطع پیش‌دبستانی که مداخله‌ را دریافت کرده بودند، اثربخش بوده است.
نتیجه‌ گیری:
کودکان کم‌ شنوا همواره با مشکلاتی در تولید و درک زبان مواجه هستند. این امر مهمترین دلیل برای برنامه‌ ریزی‌ های آموزشی در جهت یافتن و معرفی روش‌های نوین می‌ باشد. با توجه به یافته‌ های پژوهش حاضر می‌ توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت‌های زبان بیانی و زبان دریافتی به روش بازی درمانی با رویکرد بازی‌های زبان شناختی می‌ تواند مشکلات مربوط به این بخش از زبان کودکان پیش دبستانی کم شنوا را بهبود بخشد. پس از جلسات بازی‌های زبان‌ شناختی، این کودکان در درک معنای جملات و کلمات پیشرفت قابل ملاحظه‌ ای داشتند. آنها همچنین قادر به شناختن، فهمیدن و به کارگیری اشکال تکواژشناختی و تولید و درک تمایزات بین صداهای گفتاری زبان فارسی خواهند بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1. Flood J, Salus P. [Language and the language arts]. Translator: Akhshini A.Mashhad: Astan Quds Razavi; 1996. [Persian]
2. Selikowitz M. [Dyslexia and other learning difficulties: the facts]. Translators: Ahmadi A,Baratiyan M. Tehran: Parents and teachers association; 2003. [Persian]
3. Moeller MP, Hoover B, Putman C, Arbataitis K, Bohnenkamp G, et al. Vocalizations of infants with hearing loss compared with infants with normal hearing: Part II--transition to words. Ear Hear 2007; 28(5): 628-42.
4. Geers AE. Factors influencing spoken language outcomes in children following early cochlear implantation. Adv Otorhinolaryngol 2006; 64: 50-65.
5. Audet L. R, Burke G. M, Hummel L. J, Maher S. R, et‌ al. Communication disorders and emotional/behavioral disorders in children and adolescents. Journal of Speech and Hearing Disorders 1990; 55: 179-192.
6. McAndrew E. The relationship between self-esteem and language disorders. Child Language Teaching and Therapy 1999; 15: 219-232.
7. Mofidi F,Sabzeh B. [Effects of Pre-School Language Programs on Development of Verbal Communication Skills of Y1 Students]. Journal of Curriculum Studies (J.C.S.) 2008; 3(10): 118-141. [Persian]
8. Rouhi A, Behnam Hashtgin A. [A Study on the Impact of Preschool Education on the Development of Persian Oral Skills of Azari 1st Grade Students]. Journal of Educational Innovations 2011; 10(39): 25-50. [Persian]
9. Axline V. [Play Therapy]. Translator: Hajjaryan A.Tehran: Keihan 1987.[Persian]
10. Landreth G.L. Play therapy: The art of play the relationship (2nd ed). New York, Brunner-Routlege. 2002.
11. Mogford-Bevin K. P. Play assessment for play-based interventions: A first step with young children with communication difficulties. In Hellendoorn, R. van der Kooij, & B. Sutton-Smith (Eds.), Play and intervention. Albany, NY: State University of New York 1994: 157-173.
12. Barlow K, Strother J, Landreth G. Sibling group play therapy: An effective alternative with an elective mute child. The School Counselor 1986; 34: 44-50.
13. Burlingham S. Therapeutic effects of play group for preschool children. American Journal of Orthopsychiatry 1938; 8: 627-638.
14. Brooks A, Benjamin b. The use of structured role play therapy in the remediation of grammatical deficits in language delayed children. Journal of childhood communication disorder 1989; 12(2): 171-186.
15. Donahue-Kilburg G. Family centered early intervention for communication disorders. Gaithersburg, MD: Aspen. 1992. 16.Formaad W. Articulation therapy through play: A Multi-sensory approach. Glen Ridge, NJ: Exceptional Press. 1974.
17. Yoshinaga-Itano Ch, L. Sedey A, K. Coulter D, L. Mehl A. Language of Early- and Later-identified Children with Hearing Loss.  Pediatrics 1998; 102 (5): 1161 -1171.
18. Apuzzo ML, Yoshinaga-Itano C. Early identification of infants with significant hearing loss and the Minnesota Child Development Inventory. Semin Hear 1995; 16: 124–139.
19. Danger S. Child- centered group play therapy with children with speech difficulties. Dissertation Prepared for the Degree of Doctor Of Philosophy. University Of North Texas. 2003.
20. Brooke, F. Asghrinkah, SM. The Efectiveness of Linguistics Plays on Phonological Awareness on Children residing in a family-like. Journal of Contemporary Psychology. Special Proceedings of the Fourth Congress of Psychology 2014; 7: 522-519.[Persian]