اثربخشی برنامه تربیت شنوایی بر ارتقاء مهارت ‌های تحلیل واجی، تمیز شنیداری‎ ‎و تولید کلمه در دانش‌آموزان ‏نارساخوان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، دانشگاه تهران، تهران، ‏ایران

2 دانشیار‎ ‎گروه‎ ‎روانشناسی‎ ‎و‎ ‎آموزش‎ ‎کودکان‎ ‎استثنایی،‎ ‎دانشکده‎ ‎روانشناسی‎ ‎و‎ ‎علوم‎ ‎تربیتی،‎ ‎دانشگاه‎ ‎تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف:
خواندن از مهم ‌ترین مهارت‌ های پایه برای دانش دانش‌‌آموزانموزانآ به شمار می ‌رود که در مقطع ابتدایی به آن نایل می ‌شوند. همواره درصد قابل ملاحظه ‌ای از دانش‌آموزان، مبتلا به ناتوانی یادگیری خواندن هستند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر برنامه‌ تربیت شنوایی بر ارتقاء مهارت ‌های تحلیل واجی، تمیز شنیداری و تولید کلمه‌ دانش‌آموزان نارساخوان است. 
روش بررسی: 
برای انجام این پژوهش تعداد بیست و چهار دانش‌آموز نارساخوان شاغل به تحصیل در پایه ‌های چهارم و پنجم ابتدایی که شامل 6 دختر و 18 پسر، که در دو گروه دوازده نفری کنترل و آزمایش در این پژوهش شرکت داده شدند. در این پژوهش از نسخه فارسی آزمون رشد زبان (Test of language Development – Intermediate; TOLD:P3  ) برای سنجش تحلیل واجی، تمیز شنیداری و تولید کلمه در پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد. برنامه مداخله شامل تکالیف برنامه تربیت شنوایی بود که در تابستان سال 1397 در مراکز ذکر شده در قالب هشت جلسه یک ساعته برای دانش‌آموزان گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل در طول این مدت برنامه ‌ای دریافت نکردند. تجزیه و تحلیل داده‌ ها با استفاده از روش آنالیز واریانس با اندازه ‌های تکراری و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح خطای پنج درصد بر روی متغیرهای تحلیل واجی، تمیز شنیداری و تولید کلمه انجام شد.
یافته ‌ها:
بررسی و تحلیل داده ­ها نشان داد که برای  سه شاخص تحلیل واجی، تمیز شنیداری و تولید کلمه، در گروه آزمایش، پس از اجرای مداخله میانگین امتیازات بطور معناداری افزایش داشت (0/001>p) ولی امتیازات دانش­آموزان گروه کنترل بین پیش­آزمون و پس­آزمون اختلاف معناداری نداشت (0/05<p). همچنین پس از اجرای مداخله میانگین شاخص‌ های تحلیل واجی، تمیز شنیداری ‌و تولید کلمه دانش­آموزان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری بیشتر بود (0/001>p) در حالی که قبل مداخله بین این دو گروه تفاوت معنادار وجود نداشت (0/05<p).
نتیجه‌ گیری:
می ‌توان این‌ گونه نتیجه گرفت که برنامه تربیت شنوایی می‌ تواند مهارت ‌های خواندن و درک متون نوشتاری را از طریق خواندن افزایش دهد. از این برنامه می ‌توان در حوزه‌ی مداخلات خواندن استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


  1. Shaywitz SE, Shaywitz BA. Dyslexia specific reading disability. Pediatr Rev 2003; 24(5):147-153.
  2. Sadock VA. Synopsis of psychiatry behavioral Sciences/clinical psychiatry. Translate by Rafiei H, Sobhaniyan KH. Tehran: Arjmand 2007; 2: 135-182.
  3. Watson BU, Miller TK. Auditory perception, phonological processing, and reading ability/disability J Speech, Lang, and Hear Res 1993; 36(4): 850-863.
  4. Magnan A, Ecalle J. Audio-visual training in children with reading disabilities. Computers & Education 2006; 46(4): 407-425.
  5. Berninger VW, Abbott RD, Thomson JB, Raskind WH. Language phenotype for reading and writing disability family approach. Scientific studies of reading 2001; 5(1): 59-106.
  6. Berninger VW. A developmental approach to learning disabilities. Handbook of child psychology 2007.
  7. Halahan DP, Lloyd C, Kaufman J, Veic M,  Martinz E. Learning disorders translated by Alizadeh, H. Hemati Alamdarlo, G., Rezaei Dehnavi, S, & Shojaei, S 2011. Tehran: Arasbaran publication.2005. [Persian]
  8. Hamil D, Newkamer F l. Azmon roshde zaban. Entebagh va hanjaryabiy: Hasanzadeh, Saeid: Minaei, Asghar1998 Tehran: Extraordinary Education Organization of the Country, Exceptional Children's Research Institute. Third edition. [Persian]
  9. Thomson, J. M, Leong, V, Goswami, U. Auditory processing interventions and developmental dyslexia: a comparison of phonemic and rhythmic approaches. Reading and Writing (2013); 26(2): 139-161.
  10. Joly-Pottuz, B, Mercier M, Leynaud A, Habib M. Combined auditory and articulatory training improves phonological deficit in children with dyslexia. Neuropsychological rehabilitation 2008; 18(4): 402-429.
  11. Shu H, Peng H, McBride‐Chang C. Phonological awareness in young Chinese children  Dev Sci 2008; 11 (1): 171-181.
  12. Ramus F, Rosen S, Dakin SC, Day BL, Castellote JM, et al. Theories of developmental dyslexia: insights from a multiple case study of dyslexic adults. Brain 2003; 126(4): 841-865.
  13. Melby-Lervåg M, Lervåg A. Oral language skills moderate nonword repetition skills in children with dyslexia: A meta-analysis of the role of nonword repetition skills in dyslexia .Scientific Studies of Reading 2012; 16(1): 1-34.
  14. Gillon G.T. The efficacy of phonologicalawareness intervention for children with spoken language impairment. Lang Speech Hear Serv Sch 2000; 31(3): 126-141.
  15. Lemons CJ, Fuchs D. Phonological awareness of children with Down syndrome: Its role in learning to read and the effectiveness of related interventions. Res dev disabil 2010; 31(2): 316-330.
  16. Ghasemi M, Hassanzadeh S, Shokoohi-Yekta M, Afrooz G, et al The effectiveness of central auditory processing rehabilitation program on speech reception in noise and dichotic listening in dyslexic students. Auditory and Vestibular Research 2016; 25(3): 183-93.
  17. Benner G. J, Mattison R. E, Nelson J. R, Ralston, N. C. Types of language disorders in students classified as ED: Prevalence and association with learning disabilities and psychopathology. Education and Treatment of Children 2009; 631-653.
  18. Magnan A, Ecalle J, Veuillet E, Collet L. The effects of an audio‐visual training program in dyslexic children Dyslexia. 2004; 10(2): 131-140.