بررسی ارتباط بین کارکرد‌های شناختی و عملکرد تحصیلی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه، بیش‌فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد کاردرمانی، مربی، عضو هیات علمی گروه کاردرمانی، دانشکده علوم‌توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

2 دکتری علوم اعصاب، عضو هیأت علمی گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران

3 دکتری تخصصی روانپزشکی کودک و نوجوان، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف:
کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی- کم‌توجهی (Attention Deficit and Hyperactivity Disorder; ADHD) در برخی از کارکرد‌های شناختی دچار مشکل هستند. همچنین این کودکان نسبت به کودکان عادی به میزان بیشتری دچار افت تحصیلی می شوند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین کارکرد‌های شناختی و عملکرد تحصیلی در کودکان مبتلا به ADHD مشغول به تحصیل در پایه‌های چهارم و پنجم ابتدایی انجام شد.
روش بررسی:
این مطالعه از نوع همبستگی بوده و بصورتمقطعی انجام شد. عملکردهای شناختی 30 کودک مبتلا به ADHD مقاطع چهارم و پنجم ابتدایی مراجعه کننده به کلینیک کاردرمانی با استفاده از آزمون سیستم ارزیابی شناختی (Cognitive Assessment System; CAS) وآزمون Integrated Visual and Auditory Continues (Performance Test; CPT+IVA) مورد بررسی قرار‌گرفتند. جهت بررسی عملکرد تحصیلی، از معدل دانش‌آموزان در ترم تحصیلی اخیر استفاده‌گردید. داده‌های حاصل با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار‌گرفت.
یافته‌ها: 
در نمونه مورد مطالعه، بین توجه آزمون CAS و عملکرد تحصیلی و از سوی دیگر بین برنامه‌ریزی، فرایند همزمان، فرایند متوالی و نمره کل کارکرد شناختی با عملکرد تحصیلی  به ترتیب در  سطح  معناداری 0/05 و  0/01  رابطه  معنی‌دار مشاهده شد.
نتیجه‌گیری:
یافته‌های پژوهش نشان‌داد که در کودکان مبتلا به ADHD سنین دبستان، کارکرد‌های شناختی بر عملکردهای تحصیلی تأثیر قابل توجهی داشته و در پیش‌بینی دستاوردهای تحصیلی آنان نقش دارد. مشاهده مستند ارتباط بین کارکردهای شناختی دچار اختلال با پیشرفتهای تحصیلی در این کودکان، لزوم گنجاندن برنامه های توانبخشی شناختی در این کودکان را به متصدیان امر اعم از اولیاء و مربیان آموزشی گوشزد می نماید.

کلیدواژه‌ها


1. Bakhshi S, Najati V, Rezayi S, Hekmati I. Epidemiology of Attention Deficit/ Hyperactive Disorder among Third Grade Primary School Students of Rasht, 2007- 2008. Hakim Research Journal 2012; 14(4): 203-10.
 
2. Rappaport N, Coffey B. Psychopharmacology in the School Setting: Therapeutic Challenges in an Adolescent with Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Possible Bipolar Disorder, and Other Comorbidity. Journal of child and adolescent psychopharmacology 2004; 14(1): 3-7.
 
3. Naglieri JA, Das JP. Planning, attention, simultaneous, and successive (PASS) cognitive processes as a model for intelligence. Journal of Psychoeducational Assessment 1990; 8(3): 303-37.
 
4. Naglieri JA. Current advances in assessment and intervention for children with learning disabilities. Advances in learning and behavioral disabilities 2003; 16: 163-90.
 
5. Naglieri JA, Reardon SM. Traditional IQ is irrelevant to learning disabilities—intelligence is not. Journal of learning disabilities. 1993; 26(2): 127-33.
 
6. Puhan G, Das JP, A. NJ. Separating planning and attention : evidential and consequential validity. Canadian Journal of School Psychology 2005; 20(1-2 ): 75-83.
 
7. Kirby. J. R., & Das, J. P. Reading achievement, IQ, and simultaneous-successive processing. Journal of Educational Psychology 2005; 69: 564-570.
 
8. Diamantopoulou S, Rydell AM, Thorell LB, Bohlin G. Impact of executive functioning and symptoms of attention deficit hyperactivity disorder on children's peer relations and school performance. Developmental Neuropsychology 2007; 32(1): 521-42.
 
9. Rodriguez A, Järvelin MR, Obel C, Taanila A, Miettunen J, Moilanen I, et al. Do inattention and hyperactivity symptoms equal scholastic impairment? Evidence from three European cohorts. BMC Public Health  2007; 7(1): 327.
 
10. hyperactivity symptoms equal scholastic impairment? Evidence from three European cohorts. BMC Public Health  2007; 7(1): 327.
 
11. Bauermeister JJ, Shrout PE, Ramírez R, Bravo M, Alegría M, Martínez-Taboas A, et al. ADHD correlates, comorbidity, and impairment in community and treated samples of children and adolescents. Journal of Abnormal Child Psychology  2007; 35(6): 883.
 
12. Frazier TW, Youngstrom EA, Glutting JJ, Watkins MW. ADHD and achievement. Journal of learning disabilities 2007; 40(1): 49.
 
13. Mannuzza S, Klein RG, Bessler A, Malloy P, LaPadula M. Adult outcome of hyperactive boys: educational achievement, occupational rank, and psychiatric status. Archives of general psychiatry 1993; 50(7): 565.
 
14. Fergusson DM, Horwood LJ, Lynskey MT. The effects of conduct disorder and attention deficit in middle childhood on offending and scholastic ability at age 13. Journal of Child Psychology and Psychiatry 1993; 34(6): 899-916.
 
15. Thorell L, Rydell AM. Behaviour problems and social competence deficits associated with symptoms of attention‐deficit/hyperactivity disorder: effects of age and gender. Child: care, health and development  2008; 34(5): 584-95.
 
16. Lehmann C. School Performance Suffers When ADHD Complicated by Executive-Function Deficits. 2014.
 
17. Bledsoe JC, Semrud-Clikeman M, Pliszka SR. Response Inhibition and Academic Abilities in Typically Developing Children with Attention-Deficit-Hyperactivity Disorder-Combined Subtype. Archives of clinical neuropsychology 2010; 25(7): 671.
 
18. Biederman J. Attention-deficit/hyperactivity disorder: a selective overview. Biological psychiatry 2005; 57(11): 1215-20.
 
19. Barry TDS, Lyman RD, Klinger LG. Academic Underachievement and Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: The Negative impact of symptom severity on school performance. Journal of School Psychology 2002 40(3): 259-83.
 
20. Costa DdS, Paula JJd, Alvim-Soares Júnior AM, Diniz BS, Romano-Silva MA, Malloy-Diniz LF, et al. ADHD inattentive symptoms mediate the relationship between intelligence and academic performance in children aged 6-14. Revista Brasileira de Psiquiatria 2014. 
 
21. Robinson T, Tripp G. Neuropsychological functioning in children with ADHD: Symptom persistence is linked to poorer performance on measures of executive and nonexecutive function. Japanese Psychological Research 2013; 55(2): 154-67.
 
22. Frye D, Zelazo PD. Eexcutive Function, School Readiness, and School Achievement. Applied Cognitive Research in K-3 Classrooms 2014:41.
 
23. Najafi S, Sadeghi V, Molazade J. Brain cognitive functions in normal, ADHD and RD (Reading disable) children (A Comparative Study). Procedia Social and Behavioral Science  2010; 5: 1849-53.
 
24. Rosvold HE MA, Sarason I, Bransome Jr ED, Beck LH.  A  continuous performance  test  of  brain damage. Journal of consulting psychology. 1956; 20(5): 343.
 
25. Bakhshi S. Effect of selected attention-related tasks on sustained attention in children with attention deficit hyperactive disorder. thesis for Bs of occupational therapy, occupational therapy faculty of University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences: Tehran; 2010. [ Persian]
 
26. Sandford JA, Turner A. Integrated visual and auditory continuouse performance test. Administration Manual 2004: 29-36.
 
27. Shahim S. Standardization of Wechsler intelligence test for children in Shiraz City. Humanistic and Social Sciences Journal of Shiraz University 1992; 7(13,14): 122-53. [Persian]
 
28. Reardon SM, Naglieri JA. PASS cognitive processing characteristics of normal and ADHD males. Journal of School Psychology 1992; 30(2): 151-63.
 
29. Barkley RA. Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: Constructing a unifying theory of ADHD. Psychological bulletin 1997; 121(1): 65.
 
30. Naglieri JA, Goldstein S, Delauder BY, Schwebach A. Relationships between the WISC-III and the cognitive assessment system with conners' rating scales and continuous performance tests. Arch Clin Neuropsychol  2005; 20(3): 385-401.
 
31. Paolitto AW. Clinical validation of the cognitive assessment system with children with ADHD. ADHD Report 1999; 7: 1-5.
 
32. Dehn DM, Van Mulken S. The impact of animated interface agents: a review of empirical research. International Journal of Human-Computer Studies 2000; 52(1): 1-22.
 
33. Daley D, Birchwood J. ADHD and academic performance: why does ADHD impact on academic performance and what can be done to support ADHD children in the classroom? Child: care, health and development 2010; 36(4): 455-64.
 
34. Lahey BB, Pelham WE, Stein MA, Loney J, Trapani C, Nugent K, et al. Validity of DSM-IV attention-deficit/hyperactivity disorder for younger children. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 1998; 37(7): 695-702.
 
35. Spira EG, Fischel JE. The impact of preschool inattention, hyperactivity, and impulsivity on social and academic development: A review. Journal of Child Psychology and Psychiatry  2005; 46(7): 755-73.
 
36. Ismail KH, Keat OB. The Intelligence of children with reading difficulties (RD) by cognitive assessment system (CAS). e-Bangi. Journal of Social Sciences and Humanities 2008; 3(3): 10.
 
37. Das J, Cummins J, Kirby JR, Jarman RF. Simultaneous and successive processes, language and mental abilities. Canadian Psychological Review/Psychologie canadienne 1979; 20(1): 1.
 
38. DuPaul GJ, Gormley MJ, Laracy SD. School-Based Interventions for Elementary School Students with ADHD. Child and adolescent psychiatric clinics of North America 2014; 23(4): 687-97.
 
39. Papaioannou S, Mouzaki A, Sideridis GD, Antoniou F, Padeliadu S, Simos PG. Cognitive and academic abilities associated with symptoms of attention-deficit/hyperactivity disorder: a comparison between subtypes in a Greek non-clinical sample. Educational Psychology 2014 (ahead-of-print): 1-21.