بررسی تأثیر آموزش توجه اشتراکی بر میزان آغازگری-پاسخ‌دهی اجتماعی کودکان دارای اختلال اوتیسم: پژوهش مورد منفرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد روانشناسی کودکان استثنایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد گروه روانشناسی کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشیار گروه روانشناسی کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف:
اختلال اوتیسم مشکلات زیادی را برای کودک ایجاد می‌کند. آغازگری -پاسخ‌دهی اجتماعی، یکی از این مشکلات است که تأثیر قابل ‌توجهی بر مهارتهای رشدی و تحولی کودک دارد. با توجه به این، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش توجه اشتراکی بر میزان آغازگری-پاسخ‌دهی اجتماعی کودکان دارای اختلال اوتیسم انجام گرفت.
روش بررسی:
جامعه آماری شامل کلیه کودکان دارای اختلال اوتیسم در شهر اصفهان بود. از آنجا که پژوهش حاضر، به دنبال موارد خاص و یا غیرمعمول بود، از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. بر این اساس، سه کودک زیر 6 سال که علائم و نشانه‌های اختلال اوتیسم را داشتند، به‌ عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس تشخیص اوتیسم گیلیام (GARS) و مقیاسِ سنجشِ رفتاریِ تعاملات اجتماعی در کودکان خردسال (BASYC) بود. در این پژوهش از روش مورد منفرد با طرح A-B و پیگیری استفاده شد.
یافته‌ها:
میانگین نمرات از 30/95، 40/77 و 40/37 برای هر سه آزمودنی در خط پایه به 51/05، 50/05 و 50/38 در موقعیت مداخله رسید. طی تحلیل دیداری نمودار داده‌ها، مداخله در هر سه آزمودنی اثربخش بود. درصد غیرهمپوشی داده‌ها (PND) در دو موقعیت خط پایه و مداخله برای هر سه شرکت‌کننده به ترتیب 70%، 90% و 90% بود. این اثربخشی در موقعیت مداخله نیز همچنان قابل‌ مشاهده بود.
نتیجه‌گیری:
با توجه به نتایج بدست ‌آمده می‌توان این‌گونه قضاوت کرد که آموزش توجه اشتراکی، روشی مناسب جهت بهبود آغازگری-پاسخ‌دهی اجتماعی در کودکان دارای اختلال اوتیسم است و می‌توان از این روش، در مراکز آموزشی و درمانی کودکان دارای اختلال اوتیسم استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. American Psychiatric A. Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®): American Psychiatric Pub; 2013; 90.
  2. Mandell D, Lecavalier L. Should we believe the Centers for Disease Control and Prevention’s autism spectrum disorder prevalence estimates? Autism 2014; 8(5): 482-4.
  3. Kasari C, Freeman SFN, Paparella T. Early intervention in autism: Joint attention and symbolic play. International review of research in mental retardation 2000; 23(1): 207-37.
  4. Wichnick AM, Vener SM, Keating C, Poulson CL. The effect of a script-fading procedure on unscripted social initiations and novel utterances among young children with autism. Research in Autism Spectrum Disorders 2010; 4(1): 51-64.
  5. Gillis JM, Callahan EH, Romanczyk RG. Assessment of social behavior in children with autism: The development of the Behavioral Assessment of Social Interactions in Young Children. Research in Autism Spectrum Disorders 2011; 5(1): 351-60.
  6. Meindl JN, Cannella-Malone HI. Initiating and responding to joint attention bids in children with autism: A review of the literature. Research in developmental disabilities 2011; 32(5): 1441-54.
  7. Mundy P, Sullivan L, Mastergeorge AM. A parallel and distributed‐processing model of joint attention, social cognition and autism. Autism research 2009; 2(1): 2-21.
  8. Nikopoulos CK, Keenan M. Using video modeling to teach complex social sequences to children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders 2007; 37(4): 678-93.
  9. Rogers SJ, Dawson G, Vismara LA. An early start for your child with autism: Using everyday activities to help kids connect, communicate, and learn: Guilford Press; 2012; 119.
  10. Hume K, Loftin R, Lantz J. Increasing independence in autism spectrum disorders: A review of three focused interventions. Journal of autism  and  developmental  disorders  2009; 39(9): 1329-38.
  11. Nikopoulos CK, Keenan M. Promoting social initiation in children with autism using video modeling. Behavioral interventions 2003; 18(2): 87-108.
  12. Rubin KH, Bukowski WM, Laursen B. Handbook of peer interactions, relationships, and groups: Guilford Press; 2011; 65.
  13. Kasari C, Gulsrud AC, Wong C, Kwon S, Locke J. Randomized controlled caregiver mediated joint engagement intervention for toddlers with autism. Journal of autism and developmental disorders 2010; 40(9): 1045-56.
  14. Osterling J, Dawson G. Early recognition of children with autism: A study of first birthday home videotapes. Journal of autism and developmental disorders 1994; 24(3): 247-57.
  15. Watt N, Wetherby A, Shumway S. Prelinguistic predictors of language outcome at 3 years of age. Journal of Speech, Language, and Hearing Research 2006; 49(6): 1224-37.
  16. Mundy P, Sigman M, Kasari C. Joint attention, developmental level, and symptom presentation in autism. Development and Psychopathology 1994; 6(03): 389-401.
  17. Mundy P. Joint attention and social-emotional approach behavior in children with autism. Development and Psychopathology 1995; 7(01): 63-82.
  18. Striano T, Chen X, Cleveland A, & Bradshaw S. Joint attention social cues influence infant learning. European Journal of Developmental Psychology 2006; 3(3): 289-299.
  19. Mundy P, Block J, Delgado C, Pomares Y, Van Hecke AV, Parlade MV. Individual differences and the development of joint attention in infancy. Child development 2007; 78(3): 938-54.
  20. Freeman SFN, Gulsrud A, Kasari C. Brief Report: Linking Early Joint Attention and Play Abilities to Later Reports of Friendships for Children with ASD. Journal of autism and developmental disorders 2015; 45(7): 2259-66.
  21. Whalen C, Schreibman L, Ingersoll B. The collateral effects of joint attention training on social initiations, positive affect, imitation, and spontaneous speech for young children with autism. Journal of autism and developmental disorders 2006; 36(5): 655-64.
  22. Kasari C, Gulsrud A, Freeman S, Paparella T, Hellemann G. Longitudinal follow-up of children with autism receiving targeted interventions on joint attention and play. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 2012; 51(5): 487-95.
  23. Kasari C, Gulsrud AC, Wong C, Kwon S, Locke J. Randomized controlled caregiver mediated joint engagement intervention for toddlers with autism. Journal of autism and developmental disorders 2010; 40(9): 1045-56.
  24. Gast DL. Single Subject Research Methodology in Behavioral Sciences. USA: Rutledge; 2010; 150-170.
  25. Ahmadi S, Safari T, Hemmatian M, Khalili Z. The psychometric properties of Gilliam autism rating scale (GARS) 2011; 1(1): 87-104. [Persian]
  26. Callahan EH, Gillis JM, Romanczyk RG, Mattson RE. The Behavioral Assessment of Social Interactions in Young Children: An examination of convergent and incremental validity. Research in Autism Spectrum Disorders 2011; 5(2): 768-74.
  27. Gillis JM, Callahan EH, Romanczyk RG. Assessment of social behavior in children with autism: The development of the Behavioral Assessment of Social Interactions in Young Children. Research in Autism Spectrum Disorders 2011; 5(1): 351-60.
  28. Schertz HH, Odom SL, Baggett KM, Sideris JH. Effects of joint attention mediated learning for toddlers with autism spectrum disorders: an initial randomized controlled study. Early Childhood Research Quarterly 2013; 28(2): 249-58.
  29. Vo A. Joint Attention Interventions for Young Children with Autism Spectrum Disorders: Caregiver and Child Actions and Transactions. [Dissertation]. Department of Special Education and Disability Policy, Virginia Commonwealth University; 2011
  30. Schertz H, Robb M. Interventions for Toddlers with Autism: Building on the Parent-Child Relationship to Promote Joint Attention. Young Exceptional Children 2006; 9(3): 20-7.
  31. Rocha ML, Schreibman L, Stahmer AC. Effectiveness of training parents to teach joint attention in children with autism. Journal of Early Intervention 2007; 29(2): 154-72.
  32. Schertz HH, Odom SL. Promoting joint attention in toddlers with autism: A parent-mediated developmental model. Journal of autism and developmental disorders 2007; 37(8): 1562-75.
  33. Jones W, Carr K, Klin A. Absence of preferential looking to the eyes of approaching adults predicts level of social disability in 2-year-old toddlers with autism spectrum disorder. Archives of general psychiatry 2008; 65(8): 946-54.
  34. Whalen C, Schreibman L. Joint attention training for children with autism using behavior modification procedures. Journal of Child Psychology and Psychiatry 2003; 44(3): 456-68.
  35. Koegel RL, Kern Koegel L. Pivotal Response Treatments for Autism: Communication, Social, and Academic Development: ERIC; 2006.

فصلنامه علمی- پژوهشی علوم پیراپزشکی وتوانبخشی
دوره 6، شماره 3
مهر 1396
صفحه 67-79

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار